در این مقاله عوارض کاشت مو را بررسی خواهیم نمود. کاشت مو، نوعی عمل جراحی زیبایی با کم ترین عوارض پس از عمل می باشد. اما علی رغم پیشرفت ها و ابداع و ایجاد روش جدید کاشت مو، باید حواسمان باشد که کاشت مو یک عمل جراحی بوده و مانند همه عمل های جراحی عوارض مخصوص خود را دارد. البته این موضوع هیچ جای نگرانی ندارد، زیرا با انتخاب و مراجعه به مراکز درمانی کاملا معتبر و یک جراح حرفه ای و ماهر در امر انجام کاشت مو، این عوارض به کمترین مقدار ممکن می رسد.
عوارض کاشت مو چگونه است؟
اتفاقاتی که بعد از عمل جراحی به وجود می آید و طی مدت کوتاهی پس از عمل از بین می رود عوارض بعد از عمل می باشد. برخی عوارض بعد از عمل نشانه این است که عمل جراحی به شیوه درستی توسط جراح صورت نگرفته یا شخص به عمل جراحی انجام شده حساسیت داشته است. البته باید یاد آور شد که بیشتر عوارضی که در پی کاشت مو به وجود می آیند کاملا طبیعی بوده و بدون این که خطرات جدی ای ایجاد کنند، بعد از مدتی از بین می روند. مثلا هنگام برداشتن یا قرار دادن گرافت ها(پیاز های پشتیبان رویش مو) کمی التهاب،قرمزی و سوزش در محل مورد نظر اتفاق می افتد که کاملا طبیعی بوده و در عرض چند روز محو می شود.
عوارض کاشت مو بسیار مهم هستند و نباید نگاه سهل‌انگارانه‌ای به آنها داشت. چرا که کاشت مو یک عمل زیبایی است و هر عارضه‌ای در جراحی‌های زیبایی، می‌تواند تاثیرات بسیار مخربی بر نتیجه‌ی عمل (که زیباسازی است) داشته باشد. به همین علت، پزشک جراح و کادر درمانی باید به خوبی با عوارض و راه‌های پیشگیری از آنها آشنا باشند.
چرا عوارض کاشت مو رخ می‌دهند؟
کاشت مو یک عمل جراحی تازه و نوین و در حال رشد سریع است.. هرچه جلوتر می‌رویم، روش‌ها و تکنیک‌های کاشت مو کم‌تهاجمی‌تر، کم‌عارضه‌تر و دارای نتایج طبیعی‌تر و زیباتر میشود. ولی مانند هر عمل جراحی دیگر، کاشت مو نیز ممکن است همراه با عوارضی باشد.این عوارض یکی چالش هایی است که بیمار در حین درمان با آن مواجه می شود. در صورت عدم مدیریت صحیح این عوارض،ممکن است اتفاقات ناگواری برای بیمار بیفتد.
با افزایش محبوبیت در میان مردم، شاهد رشد چشمگیر متقاضیان کاشت مو هستیم و تعداد جراحی‌های کاشت مو روز به روز افزایش می‌یابد. این که با پیشرفت تکنیک‌های کاشت، پزشکان زیادی با تخصص‌های مختلف و بدون گذراندن دوره‌های مربوطه و مهارت کافی، روی به کاشت مو آورده‌اند یک مشکل است که در موارد بسیاری باعث ایجاد عوارض غیر قابل جبران می شود.
عوارض عمومی کاشت مو
یک سری از عوارض کاشت مو مانند عوارض هر عمل جراحی دیگری، عمومی هستند یعنی برای افرادی با شرایط کاملا عادی و نرمال به طور معمولا اتفاق می افتند. این عوارض می تواند در بازه های زمانی مختلف در حین یا بعد از کاشت بروز پیدا کند. مواردی مانند درد، سوزش، خارش، عطسه(به طور نادر) و سایر عوارض عمومی و طبیعی ای که به وجود می آیند، باید با شیوه هایی که پزشک توصیه می کند پیشگیری شوند و فرد باید از درمان های خود سرانه خود داری نماید.
حساسیت به بی‌حسی موضعی: واکنش‌های بدن نسبت به داروهای بی‌حسی موضعی می‌تواند به چند شکل بروز یابد. در بیشتر مواقع، علایم حساسیت ناشی از ترس بیمار در دریافت دارو بوده و جنبه‌های روانی دارد. حساسیت‌های واقعی و شدید به بی‌حسی موضعی بسیار نادر است. برای پیشگیری از این اتفاق، توصیه میشود که آزمایش حساسیت به داروی بی‌حسی برای تمامی متقاضیان انجام شود. بی حسی سر بعد از کاشت مو ممکن است تا ابتدای ماه ششم طول بکشد. در ماهه های اول اگر در ناحیه کاشته شده بی حسی داشتید جای نگرانی نیست.
عوارض اتاق عمل: برخی از عوارض کاشت مو اختصاصی نبوده و در اکثر عمل های جراحی دیده می شوند. تزریق ماده بی حسی برخی اوقات به تند شدن ضربان قلب می انجامد که طبیعی و گذراست. البته اگر بیمار دچار بیماری های قلبی و عروقی باشد خطر جدی تری وی را تهدید می کند و نیاز است که حتما قبل از آن با جراح مشورت شود. معمولا به تمام بیماران قلبی عروقی و سایر بیماری های زمینه ای مرتبط توصیه می شود که قبل از عمل نوار قلب یا ECG تهیه نمایند.و همچنین فشار خون و ضربان قلب این افراد در حین عمل به طور مرتب چک می شود تا اگر خطری هرچند جزئی متوجه بیمار بود، تیم جراحی بتوانند اقدام به موقع و مناسب انجام دهند.
عوارض بعد از عمل: اگر جلسه کاشت به طول بی انجامد سنکوپ به عنوان یکی از نادر ترین عوارض کاشت مو بروز پیدا می کند. سنکوپ به طور کلی خطر ناک نبوده و تنها باعث غش یا از دست رفتن هشیاری می شود. دلایل آن می تواند تغییر فشار خون، درد، افت قند خون و کم آبی بدن باشد. با آبراسنی مناسب و عدم تغییر ناگهانی وضعیت بدن می توان از بروز این عارضه جلوگیری کرد.
یکی از رایج ترین عوارض هنگام یا بعد از کاشت مو درد در ان ناحیه است.که با انجام صحیح تکنیک های جراحی یا استفاده مناسب از دارو های ضد درد این مورد نیز قابل حل است. معمولا تزریق نکردن داروی بی حسی به میزان کافی، فشار به ناحیه اهدا کننده یا برداشت نواری گسترده می تواند باعث بروز درد شود.
تزریق بی حس موضعی به همراه دوز کنترل شده آدرنالین یا اپی نفرین از روش های استاندارد بی حسی است. این عمل باعث می شود که رگ ها گشاد تر و فشار خون بیشتر شده و دارو به خوبی در موضع پخش شود.
اِدِم یا خیز به پدیده ای گفته می شود که در ان پروتئین های نشت شده از رگ های خونی در زیر پوست تجمع یافته و باعث ایجاد ورم می شود. بروز خیز در ناحیه‌ی گیرنده یکی از عوارض بسیار رایج کاشت مو می باشد که عمدتا خود به خود بعد از مدتی بهبود پیدا می کند.
خارش در ناحیه پذیرنده و به دلیل دلمه شدن و خشک شدن خون در محل خالی فولیکول های مو ایجاد می شود. یکی از دارو هایی که می تواند خارش را بهبود ببخشد سیتریزین می باشد. اسپری کردن سرم شست و شو روی پوست سر هم می تواند کمک کننده باشد.
عوارض کاشت مو در کوتاه مدت
خارش: در کاشت مو به روش FIT و FUT ، یکی از عوارض رایج بعد از کاشت، خارش نواحی اهدا کننده یا پذیرنده در پوست سر است. از خاراندن سر در سه الی چهار روز بعد از عمل باید به طور جدی اجتناب شود زیرا عواقب وحشتناکی متوجه پوست سر فرد خواهد بود. البته خوشبختانه این خارش کم است و خیلی آزار دهنده نیست. استفاده از مرطوب کننده های پوستی جلوی این اتفاق را بگیرد، در غیر این صورت باید حتما با پزشک مشورت شود.
درد:بر خلاف تصور عامه مردم، دردی که در حین کاشت مو متوجه فرد می شود بسیار ناچیز است. در مورد کاشت نواری ممکن است فرد در شب اول بعد از کاشت دردی را احساس کند و برای تسکین آن به مسکن ها نیاز پیدا کند. اما کاشت مو به روش FUE معمولاً هیچ دردی بعد از عمل ندارد.
ورم: مشاهده ورم در ناحیه های درگیر کاشت امری طبیعی بوده و تا مدتی فرد درگیر آن خواهد بود. بروز این ورم در ناحیه پذیرنده مخصوصا پیشانی و دور چشم ها احتمال بیشتری دارد. برای کاهش ورم می توان از دارو های استروئیدی یا پروفیلاکتیک استفاده کرد. دارو های استروئیدی را می توان به صورت تزریقی در حین عمل و یا به صورت قرص در روز های بعد ازعمل دریافت نمود. این ورم در روز سوم بعد از عمل ایجاد شده و در روز چهارم به اوج خود می رسد اما خوشبختانه در روز پنجم رو به افول رفته و محو می شود.
بی‌حسی: در اثر ایجاد بی حسی موضعی برای انجام عمل تاثیر دارو های بی حسی گاهی تا چندین ساعت نیز باقی می ماند. علت دیگری که برای بی‌حسی بعد از عمل وجود دارد، تحریک اعصاب پوست در نواحی پذیرنده و اهدا کننده می‌باشد. تحریک اعصاب معمولاً در چند روز اول دوره بهبودی بعد از عمل اتفاق می‌افتد. گاهی اوقات هم ممکن است آسیب مکانیکی اعصاب سطحی باعث بروز بی‌حسی شود که در این صورت بی‌حسی به مدت طولانی‌تری ادامه پیدا خواهد کرد.
خونریزی: کاشت مو به هر روشی که انجام می شود، برای اعمال یک فشار مختصر بر این ناحیه معمولا نوعی پانسمان روی ان قرار داده میشود. این عمل به طور خوبی از خون ریزی های احتمالی بعد از جراحی جلوگیری می کند. بعد از پایان عمل کاشت مو ممکن است در ناحیه اهدا کننده یا ناحیه پذیرنده در پوست سر، کمی خونریزی وجود داشته باشد. اگر این خونریزی اتفاق بیفتد، معمولاً با گذاشتن یک گاز استریل و فشار دادن آرام آن بر روی سر به مدت چند دقیقه، میتوان خونریزی را متوقف کرد. چنانچه خون ریزی تا مدت های طولانی ادامه پیدا کند باید به جراح اطلاع داده شود.
عفونت‌ها: خطر بروز عفونت بعد از جراحی‌های انتخابی ناحیه سر و گردن، به علت منبع خونی خیلی قوی که در این نواحی وجود دارد، بسیار پایین است. البته بیماران دیابتی، بیماران مبتلا به اختلال در سیستم ایمنی و سایر افرادی که خطر بروز عفونت در آنها به دلیل ابتلاء به بیماری‌های خاصی زیاد است، ممکن است که از این قاعده مستثنی باشند. برای این بیماران ممکن است نوعی داروی آنتی‌بیوتیک پروفیلاکتیک توسط پزشک تجویز شود.
عوارض کاشت مو در دراز مدت
ریزش مو: ریزش مو بعد از کاشت در اثر ایجاد هرگونه شوک در پوست سر اتفاق می افتد و فردی که کاشت مو انجام داده است در دراز مدت ممکن است متوجه ریزش مو های خود شود. این شوک ریزش مو بخاطر استرس های قبل از عمل و فشار وارده به سر می باشد و و معمولا فرد چند ماه پس از کاشت متوجه آن می شود.این ریزش مختصر مو ها یک واکنش طبیعی بدن است و جای نگرانی ندارد. مصرف دارو های تقویتی می تواند به توقف ان کمک کند.
التهاب فولیکول مو: در ناحیه پذیرنده یا اهدا کننده فولیکول لکه هایی مشاهده می شود که حاصل التهاب و تورم فولیکول هاست. این امر بدون تاثیر خاصی بر رشد مو ها بوده و تا چند ماه پس از عمل به سادگی و بدون نیاز به داروی خاصی رفع می شود. در صورت دردناک شدن بیش از حد یا التهاب طولانی مدت باید حتما به پزشک مراجعه نمود زیرا این علائم می تواند نشانه عفونت باشد.
پیشگیری از وقوع عوارض
دو عامل بسیار مهم بر عوارض کاشت مو موثر اند؛ این که فرد به چه کلینیکی مراجعه کند یا اینکه چطور مراقبت های پس از عمل را انجام دهد سرعت و شدت بروز عوارض پس از کاشت را تغییر میدهد. استفاده از ابزار، دستگاه ها و مواد با کیفیت و درجه یک میزان بروز عوارض را تا حد قابل توجهی کاهش میدهد. برخی عفونت ها و التهاب ها نیز بدلیل عدم انجام مراقبت صحیح به وجود می آید. این عدم مراقبت ها می تواند به دلیل اهمال کاری خود فرد یا کوتاهی پرسنل کلینیک در دادن اطلاعات لازم برای انجام مراقبت ها می باشد. با بررسی دقیق تر عوارضی که در اثر این اتفاق به وجود می آید میتوان اهمیت این موضوع را بهتر درک نمود. یکی از روش های پیشگیری از بروز عوارض شخصی سازی روند درمان بیمار است. یعنی این که پزشک تمام شرایط بیمار را بررسی نموده و بر اساس آن نوع شیوه درمان و دارو های مصرفی را به کار می برد.
توجه به توصیه های پزشک در رابطه با مراقبت های بعد از کاشت مو
توجه به نکات مراقبتی بعد از کاشت مو، تا حد زیادی از بروز عوارض خطرناک جلوگیری می کند. با اتمام عمل کاشت مو همه چیز تمام نشده است؛ در واقع بعد از فرآیند کاشت باید با توجه به توصیه های پزشکی بهترین نتیجه های ممکن را برای خود رقم بزنید. توجه به این نکات تا حد بسیار زیادی از بروز عوارض جلوگیری کرده و نتایج مثبتی را در کاشت موی شما خواهد داشت. در این قسمت برخی از مهم ترین نکات مراقبتی پس از کاشت مو آورده شده است:
- شستن ملایم موها: بعد از گذشت یک یا دو روز بعد از کاشت مو مشورت پزشک می توانید شستن موهای خود را شروع کنید. بهتر است زیر فشار مستقیم دوش قرار نگیرید و سر خود را با آرامی و ملایم بشویید. شستن صحیح موها، خارش پوست سر را کاهش داده و احتمال ظاهر شدن دلمه و بروز عفونت را به کم ترین مقدار ممکن می رساند.
- خوابیدن به شکل نشسته: بعد از کاشت مو به مدت دو روز باید در رابطه با نحوه خوابیدن خود نیز کاملا محتاط عمل کنید. سعی کنید زاویه ۴۵ درجه ای با تکیه گاه داشته باشید با این کار احتمال آسیب رسیدن به فولیکول های مو از بین می رود. همچنین خوابیدن در وضعیت ثابت به شما کمک می کند که احتمال بروز تورم را کاهش دهید.
- دوری از فعالیت های سنگین و ورزش: پس از انجام عمل کاشت مو لازم است برای مدتی از انجام فعالیت های سنگین خودداری کنید. این کار باعث می شود که تورم و درد کاهش یابد. البته عرق کردن تهدیدی برای فولیکول های مو نیست، اما فعالیت های شدید ورزشی به طور چشمگیری درد و التهاب را افزایش می دهد. پس از گذشت ۷ تا ۱۰ روز می توانید مانند سابق فعالیت های شدید ورزشی خود را از سر بگیرید.
- پرهیز از قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم خورشید: بهتر است تا دو هفته بعد از کاشت مو از قرارگیری در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید. در صورتی که کار ضروری وجود دارد و لازم است بیرون بروید سعی کنید زمان زیادی را در معرض نور خورشید نباشید.
کاشت مو برای چه کسانی ممنوع است؟
کاشت مو یک عمل ایمن و بی خطر بوده و عوارض جانبی آن کاملا موقتی است. اما در صورتی که یکی از ویژگی های زیر را داشته باشید نباید این عمل را انجام دهید. چرا که ممکن است نتیجه نهایی عمل مطلوب نباشد و یا عوارض بسیار شدید آن، سلامتی شما را به خطر بیندازد. این ویژگی ها عبارتند از:
- افرادی که ریزش مو بسیار شدید و پراکنده مو دارند.
- متقاضیانی که سابقه ابتلا به زخم های کلوئیدی دارند. زخم کلوئیدی زخمی بزرگ و برآمده است که پس از جراحی بر روی نواحی تحت درمان ظاهر می شود.
- در صورتی که دارویی مصرف می کنید که باعث ریزش مو می شود به عنوان مثال داروهای شیمی درمانی.
- افرادی که شاخه موهایشان غیر طبیعی و ناخوشایند است.
- در صورتی که قسمت اهدا کننده مو پرپشت نیست.
آیا کاشت مو یک عمل خطرناک است؟
زمانی که شما برای انجام عمل به بیمارستان مراجعه می کنید، فهرست بلند بالایی از عوارض احتمالی عمل در پیش روی شما قرار می گیرد. بسیاری از افراد ممکن است با دیدن این عوارض از انجام عمل منصرف شوند. فهرست عوارض مربوط به کاشت مو کوتاه نیست و ممکن است کمی ترسناک به نظر برسد. اما باید بدانید که ۹۹ درصد افرادی که این کار را انجام داده اند به هیچ یک از عوارض دچار نشده اند. به همین خاطر، عمل کاشت مو به هیچ عنوان ترسناک یا صرفاً خطرناک نیست.
در صورتی که شما به یک کلینیک معتبر برای انجام کاشت مو مراجعه کنید، وجود کادر درمانی متخصص و دستگاه های پیشرفته موجود در کلینیک، خیال شما را از ایمن بودن این عمل راحت می کند. همچنین پیش از انجام کاشت مو لازم است مشاوران یک کلینیک معتبر، شما را در جریان کامل نحوه عمل و مراقبت های پیش و پس از آن قرار دهند. بدین ترتیب، شما می توانید تمامی ابهامات خود را پیش از عمل برطرف کرده و به صورت کاملاً مطمئن برای کاشت مو اقدام کنید.
آیا کاشت مو باعث آسیب های مغزی می شود؟
برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که شیوه های کنونی کاشت مو مانند روش های پیشین، عوارض خطرناکی ندارد. در صورتی که پیوند در کلینیک های معتبر پوست و مو صورت گیرد، احتمال بروز عوارض به کم ترین مقدار ممکن می رسد. امروزه در کلینیک های معتبر زیبایی، ابتدا سوابق پزشکی و وضعیت جسمانی بیمار مورد ارزیابی قرار می گیرد. سپس فرد متقاضی در جلسات مشاوره پزشک نسبت به موثرترین راهکار درمانی اقدام می کند. در این زمینه برخی از نکات مراقبتی نیز می توانند در نتایج نهایی کاشت مو تاثیرگذار باشند. توجه به نکات مراقبتی قبل و بعد از جراحی و انجام آزمایشات لازم برای آگاهی پزشک از وضعیت سلامتی بیمار باعث می شود که تا حد زیادی از بروز مشکلات خطرناک و در عین حال جدی جلوگیری شود.
کلام آخر
کاشت مو مانند هر عمل جراحی دیگری عوارض خاص خود را دارد. البته این عوارض جزئی بوده و با انجام برخی مراقبت های ساده و مصرف دارو ها برطرف می گردد. مسئله مهم این است که، این عوارض تنها چند روز اول بعد از جراحی ظاهر میشوند(بجز عوارض دراز مدت که حدودا سه ماه بعد آشکار میشود). در صورت بروز علائم غیر عادی که ارتباطی با عوارض ندارند و یا به طول انجامیدن عوارض بعد از کاشت، باید حتما با پزشک مشورت شود. زیرا ممکن است این علائم نشانه این باشد که بدن فرد با نوع کاشت سازگاری ندارد و باید درمان های لازمه انجام شود. ممنونیم از این که تا پایان مطلب همراه ما بودید. در صورت تمایل می توانید نظرات خود را با ما در میان بگذارید.